Khám xét nơi làm việc của bị can phát hiện tiền mặt có được thu giữ?

Ngày 4/1, cơ quan cảnh sát điều tra công an TP HCM đã khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam, lệnh khám xét chỗ ở, chỗ làm việc đối với một số cán bộ của Phòng Kiểm định xe cơ giới thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam gồm quyền Trưởng phòng Trần Anh Quân, Phó Trưởng phòng Đặng Trần Khanh và chuyên viên Phạm Đức Ngọc về tội “Nhận hối lộ”.

Đáng chú ý, khi khám xét phòng làm việc của bị can Trần Anh Quân đã phát hiện một chiếc cặp da màu nâu cũ đang bị khóa. Nghi vấn bên trong có tài liệu quan trọng, dưới sự chứng kiến của cán bộ lãnh đạo phòng chuyên môn tại Cục Đăng Kiểm Việt Nam, cán bộ điều tra đã mở chiếc cặp, phát hiện hai cọc tiền 500.000 đồng và 50.000 đồng mới nguyên seri cùng một số vật dụng khác.

Rất có thể số tiền này đã bị quyền trưởng phòng "bỏ quên" khá lâu. Cơ quan công an đã thu giữ số tiền này để làm rõ. Vậy số phận hai cọc tiền trên sẽ như thế nào?

Trước đó, Trung tướng Tô Ân X??, Ch??nh Văn phòng, người phát ngôn Bộ Công an cho biết công an TP Hồ Chí Minh đã khởi tố bị can, khám xét nhiều trung tâm đăng kiểm tại TP Hồ Chí Minh và một số tỉnh, thành phố.

Kết quả điều tra đến nay cho thấy, các trung tâm đăng kiểm đã chỉ đạo nhân viên trong quá trình kiểm định chất lượng và đo tiêu chuẩn khí thải bảo vệ môi trường bỏ qua các lỗi vi phạm trong công đoạn kiểm tra thủ công; cho thuê các phụ tùng thay thế không bảo đảm tiêu chuẩn; sử dụng phần mềm can thiệp vào hệ thống đăng kiểm để thay đổi thông số kiểm định khí thải...

Xét về góc độ pháp lý, trao đổi với phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, luật gia Lê Huy Vinh, Công ty luật TNHH Trường Sơn (trụ sở tại thành phố Hà Nội) cho rằng đây là vụ án phức tạp, có tính hệ thống diễn ra ở nhiều địa phương trong một thời gian dài.

Do đó, quá trình điều tra sẽ được thực hiện công phu, tỉ mỉ với nhiều hoạt động tố tụng. Cơ quan điều tra sẽ triệu tập nhiều tổ chức, cá nhân có liên quan để làm rõ, yêu cầu cung cấp tài liệu, đồng thời tiến hành khám xét, thu giữ tài liệu, đồ vật, tài sản có liên quan đến vụ án.

Việc thu giữ tài liệu, đồ vật, tài sản sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự. Những tài liệu, đồ vật có liên quan đến vụ án sẽ được xác định là vật chứng của vụ án. Đối với những tài sản do phạm tội mà có hoặc có liên quan đến tội phạm sẽ bị tạm giữ để xử lý theo quy định của pháp luật.

Cần xác định làm rõ nguồn gốc của hai cọc tiền mới nói trên, có phải là tiền đưa hối lộ hay không hoặc có nguồn gốc phạm tội khác hay không.

Việc xử lý vật chứng của vụ án được thực hiện theo quy định tại Điều 106 Chương VI Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 (Luật số: 101/2015/QH13, ngày 27 tháng 11 năm 2015).

Cụ thể, việc xử lý vật chứng do cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn điều tra; do Viện Kiểm sát quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn truy tố; do Chánh án Tòa án quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn chuẩn bị xét xử; do Hội đồng xét xử quyết định nếu vụ án đã đưa ra xét xử. Việc thi hành quyết định về xử lý vật chứng phải được ghi vào biên bản.

Vật chứng được xử lý như sau: Vật chứng là công cụ, phương tiện phạm tội, vật cấm tàng trữ, lưu hành thì bị tịch thu, nộp ngân sách nhà nước hoặc tiêu hủy; Vật chứng là tiền bạc hoặc tài sản do phạm tội mà có thì bị tịch thu, nộp ngân sách nhà nước; Vật chứng không có giá trị hoặc không sử dụng được thì bị tịch thu và tiêu hủy.

Trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, cơ quan, người có thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều này có quyền: Trả lại ngay tài sản đã thu giữ, tạm giữ nhưng không phải là vật chứng cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp tài sản đó; Trả lại ngay vật chứng cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp nếu xét thấy không ảnh hưởng đến việc xử lý vụ án và thi hành án; Vật chứng thuộc loại mau hỏng hoặc khó bảo quản thì có thể được bán theo quy định của pháp luật; trường hợp không bán được thì tiêu hủy; Vật chứng là động vật hoang dã và thực vật ngoại lai thì ngay sau khi có kết luận giám định phải giao cho cơ quan quản lý chuyên ngành có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.

Trường hợp có tranh chấp về quyền sở hữu đối với vật chứng thì giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

Theo luật gia Vinh, đối với những vụ án đưa hối lộ, nhận hối lộ hoặc có liên quan đến kinh tế, tham nhũng, tài sản là tiền thu giữ được từ hoạt động khám xét tại nhà hoặc cơ quan thường có liên quan đến tội phạm. Đặc biệt là tiền thu được từ cơ quan, nơi làm việc của bị can.

Bởi vậy, việc xác định nguồn gốc số tiền nêu trên là rất quan trọng để quyết định việc xử lý. Nếu không liên quan đến tội phạm, chỉ có thể bị tạm giữ để đảm bảo thi hành án đối với trách nhiệm của bị can. Còn nếu là tiền nhận hối lộ sẽ bị tịch thu sung công quỹ.

Hành vi c???a các đối tượng trên là đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng đến việc giám sát số lượng, chất lượng phương tiện về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, trực tiếp xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan nhà nước, cũng như xâm phạm đến trật tự quản lý công cộng; gây thiệt hại cho tài sản của người dân, gây dư luận xấu cho xã hội; nguy cơ gây mất an toàn cho người điều khiển phương tiện và người tham gia giao thông.

Sơ bộ có hơn 70.000 phương tiện giao thông cơ giới đường bộ được kiểm định bằng cách "lách luật" như trên. Các trung tâm kiểm định có vi phạm đã cấp hơn 52.000 giấy chứng nhận chất lượng, an toàn khí thải, thu lợi bất chính hàng chục tỷ đồng.

“Do đó, công an TP.HCM cần khẩn trương kiến nghị cấp có thẩm quyền thu hồi ngay tem đăng kiểm đã được cấp sai quy định, kịp thời ngăn chặn các phương tiện có yếu tố mất an toàn tham gia giao thông”, luật gia Vinh nhấn mạnh./.