Sớm hành động và có định hướng mới để thúc đẩy phát triển con người

Khu vực châu Á-Thái Bình Dương đang bước vào một thời kỳ mà những hoài bão khó thành hiện thực, bất bình đẳng gia tăng và tình hình dân chủ suy giảm. Theo Báo cáo mới nhất của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), trong những thập kỷ qua, sự leo thang căng thẳng trên toàn cầu, công nghệ mới, sự phân cực gia tăng và những hiểm họa đối với sự sinh tồn liên quan đến biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới nỗ lực cải thiện cuộc sống của người dân ở khu vực.

Báo c??o Ph??t triển Con Người châu Á-Thái Bình Dương năm 2024 được UNDP công bố vào ngày 7/11 đã cho thấy một triển vọng tích cực về phát triển con người trong dài hạn, song hiện khu vực vẫn phải đối mặt với sự chênh lệch, thậm chí có thể bị gián đoạn trong công cuộc phát triển con người trong bối cảnh nhi??u biến động, đòi hỏi chúng ta cần sớm tìm ra những hướng đi mới.

Với tựa đề "Xây dựng Tương lai của Chúng ta: Hướng đi mới cho Phát triển Con Người tại Châu Á-Thái Bình Dương", báo cáo cho rằng chúng ta cần thiết phải thay đổi khi đối mặt với tình trạng bất ổn về an ninh, nhi??u mong ước của con người khó được đáp ứng cũng như một tương lai bất ổn vẫn ở phía trước.

Báo cáo cảnh báo rằng khu vực này đang đối mặt với ba nhóm nguy cơ tồn tại đồng thời, bao gồm các mối đe dọa liên quan đến sự sinh tồn của con người do tình trạng biến đổi khí hậu và các đại dịch trong tương lai, những cơn gió ngược trong phát triển kinh tế xuất phát từ sự thay đổi của xu hướng toàn cầu hóa và tự động hóa, và tốc độ cải cách chậm lại do việc thực hiện dân chủ suy yếu, sự gia tăng của chủ nghĩa dân tuý cùng với tình trạng phân cực gia tăng.

Mặc dù khu vực này có thể sẽ chiếm tới 2/3 sự tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm nay, sự chênh lệch về thu nhập và tài sản đang ngày càng trầm trọng, nhất là tại khu vực Nam Á, nơi 10 % số người giàu nhất chiếm hơn một nửa tổng thu nhập toàn khu vực. Báo cáo cho biết, hơn 185 triệu người vẫn tiếp tục sống trong cảnh nghèo cùng cực – chỉ kiếm được chưa đến 2,15 đô la mỗi ngày - một con số được dự kiến sẽ tăng lên sau những cú sốc kinh tế của đại dịch COVID-19.

Để mang lại sự thay đổi đó, Báo cáo khuyến nghị ba hướng đi mới trong phát triển con người: đặt con người vào trọng tâm của sự phát triển, điều chỉnh lại các chiến lược tăng trưởng để tạo thêm việc làm và tôn trọng môi trường, và tập trung không ngừng vào cải cách chính trị và cách tiếp cận khoa học để biến ý tưởng thành hiện thực

Báo cáo cũng đưa ra một cái nhìn toàn cảnh về việc các quốc gia có thể tái cơ cấu các chiến lược phát triển nhằm thu hẹp khoảng cách bất bình đẳng hiện có và tình trạng suy giảm an sinh của con người. 

Chiến lược lấy con người làm trọng tâm cần bắt đầu bằng việc mở rộng khả năng lựa chọn cho người dân, giải quyết các vấn đề trong hệ thống để không ại bị bỏ ngoài lề, đề cao phẩm giá con người và xây dựng năng lực. Giải quyết vấn đề loại trừ mang tính cơ cấu không chỉ là “điều đúng đắn” mà còn có thể mang lại lợi ích kinh tế lớn. Báo cáo cho biết chỉ riêng việc thúc đẩy bình đẳng giới có thể tăng tổng sản phẩm quốc nội hàng năm của khu vực thêm 4,5 nghìn tỷ đô la vào năm 2025.

"Lời kêu gọi để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cần phải mạnh mẽ chứ không thể yếu ớt, bởi tăng trưởng vẫn là yếu tố cần thiết cho sự phát triển con người," - ông Philip Schellekens, Chuyên gia kinh tế trưởng cho UNDP khu vực châu Á Thái Bình Dương, đồng thời là tác giả chính của Báo cáo, cho biết.

Ông Philip Schellekens bổ sung: "Đối mặt với áp lực ngày càng gia tăng đối với tăng trưởng và tạo việc làm cũng như khả năng bị gián đoạn phát triển, đã đến lúc chúng ta cần phải hiệu chỉnh lại cả chiến lược tăng trưởng dựa trên xuất khẩu và chiến lược tăng trưởng hướng vào thị trường nội địa.”

Lực lượng lao động không chính thức lớn của khu vực – khoảng 1,3 tỷ người – đang bị bỏ lại phía sau, với nhi??u người lao động gặp bế tắc khi phải làm các công việc có chất lượng thấp vì khu vực chính thức không cung cấp được cơ hội việc làm bền vững cho họ. Báo cáo cũng ghi nhận khu vực này đã chứng kiến sự suy giảm liên tục trong việc thực hiện các quyền dân chủ, điều này chưa từng xảy ra kể từ những năm 1970 khi đại dịch buộc các chính phủ thắt chặt, thậm chí hạn chế về quyền tự do dân sự.

Để đưa ra một lộ trình mới, các chính phủ cần phải có sự chuẩn bị phù hợp cho tương lai để đối phó với những thách thức phía trước. Báo cáo phân tích để tạo ra sự thay đổi mạnh mẽ cần ưu tiên tăng cường vai trò lãnh đạo và quản trị linh hoạt hơn và hiệu quả hơn.