Cách làm sáng tạo ở Bắc Sơn
Đột phá trong đổi mới tư duy
Là xã vùng cao, biên giới với hơn 400 hộ dân, hơn 1.790 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm hơn 70%, Bắc Sơn có xuất phát điểm về NTM gần như thấp nhất so với các xã của TP Móng Cái. Xác định, phải đổi mới cách nghĩ, cách làm, từng bước cải thiện và nâng cao đời sống sinh hoạt của người dân, Bí thư Đảng ủy xã Bắc Sơn Nguyễn Hữu Toàn khẳng định, ngay từ đầu, tập thể lãnh đạo xã đã thống nhất cao trong chỉ đạo, quyết tâm thực hiện tiêu chí về môi trường và làm thay đổi tư duy của người dân trong xã. Đây được coi là Nghị quyết và là tiền đề để xã Bắc Sơn tiếp tục triển khai thực hiện thành công các tiêu chí, chỉ tiêu trong lộ trình xây dựng NTM.
Cán bộ xã đi khảo sát thực tế sinh hoạt của người dân, từ đó tuyên truyền, vận động, giải thích cho người dân hiểu việc xây dựng nhà vệ sinh phù hợp nhu cầu, phong tục, tập quán của bà con là việc nên làm. Mưa dầm thấm lâu, các hộ dân trong xã đã dần nhận thức ra vấn đề và đồng thuận cao.
Bằng nhiều nguồn vốn huy động, xã Bắc Sơn hỗ trợ mỗi hộ 3,5 triệu đồng để xây mới nhà vệ sinh, nhà tắm; hỗ trợ mỗi hộ hơn ba triệu đồng để di chuyển chuồng trại. Có nhiều hộ mạnh dạn đầu tư hàng chục triệu đồng để xây dựng công trình phụ. Tiêu biểu là gia đình ông Chỏong Sao Chắn, dân tộc Dao, trú tại thôn Phình Hồ đã bỏ ra 15 triệu đồng để xây mới nhà tắm, nhà vệ sinh, cải tạo gian bếp. Đến nay, Bắc Sơn đã có 210 hộ dân có nhà vệ sinh, công trình phụ sạch đẹp. Đây thật sự là một cuộc "cách mạng" về thay đổi thói quen sinh hoạt, xóa bỏ hủ tục lạc hậu, ăn ở kém vệ sinh để nhường chỗ cho tư tưởng và cách sống đổi mới của bà con đồng bào DTTS Bắc Sơn.
Có được thành công nêu trên, phải kể đến sự vào cuộc quyết liệt với tinh thần “bốn cùng” của đội ngũ cán bộ xã. Thấu hiểu những trăn trở của bà con các DTTS nơi đây cho nên cán bộ xã đã nói là phải cùng làm với người dân thì mới tạo được sự đồng thuận. Vì thế, lãnh đạo xã Bắc Sơn thường xuyên duy trì hiệu quả chế độ “đi cơ sở”, xuống tận thôn, bản để cầm tay, chỉ việc, cùng cày cuốc, cùng tham gia dọn vệ sinh… Ở đây, bà con nhìn cán bộ làm, thấy tin yêu, cảm mến và tin tưởng thì mới nghe theo. Từ đó, mỗi khi cán bộ tuyên truyền vấn đề gì, bà con mới nghe, mới học.
Phó Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn Vương Đức Thuần chia sẻ: “Xóa bỏ được những tập tục cổ hủ, lạc hậu vốn ăn sâu vào nếp sinh hoạt hằng ngày của người dân trong xã được coi là quyết định mang tính đột phá của tập thể lãnh đạo xã với mong muốn làm thay đổi và từng bước nâng cao ý thức của người dân trong việc chung tay bảo vệ môi trường sống”.
Phát huy thế mạnh của địa phương
Xác định xã Bắc Sơn về đích NTM đúng lộ trình sẽ là “cú hích” cho các địa phương khác nỗ lực phấn đấu, TP Móng Cái tập trung chỉ đạo xã Bắc Sơn không chỉ tập trung làm tốt công tác bảo vệ môi trường, mà phải coi trọng phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân.
Vốn nổi tiếng với đặc sản lợn Móng Cái, giống lợn thương phẩm đem lại hiệu quả kinh tế cao, xã Bắc Sơn đã khuyến khích người dân địa phương mạnh dạn đầu tư phát triển giống lợn Móng Cái, kết hợp thử nghiệm nuôi giống lợn rừng Lạng Sơn, cho phối giống để phục vụ chăn nuôi. Anh Đặng Văn Cường, Chủ nhiệm Hợp tác xã Cường Phát chia sẻ: “Mô hình nuôi lợn Móng Cái cho hiệu quả kinh tế cao, sản phẩm không đủ cung cấp cho thị trường. Nếu được đầu tư và có định hướng trong bao tiêu sản phẩm cho người dân, đây sẽ là hướng làm ăn mới mang lại thu nhập cao, ổn định cho người dân Bắc Sơn”.
Phát triển lâm nghiệp cũng là một thế mạnh của xã Bắc Sơn. Hiện tại xã Bắc Sơn đang tích cực triển khai việc giao đất, giao rừng để người dân trong xã triển khai dự án trồng và chế biến cây dược liệu, cây lấy gỗ. Đồng thời hướng dẫn người dân chuyển dịch cơ cấu vật nuôi phù hợp với những điều kiện sẵn có tại địa phương.
Bí thư Thành ủy Móng Cái Nguyễn Xuân Ký khẳng định: “Bắc Sơn cán đích NTM không chỉ là để bảo đảm các tiêu chí theo quy định thông thường, mà xây dựng NTM chính là xây dựng "cột mốc" lòng dân vững chắc hơn. Cái được của Bắc Sơn chính là đội ngũ cán bộ ở cơ sở luôn bám sát thực tiễn, lăn lộn với địa bàn và có năng lực, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Đây chính là những yếu tố góp phần để Bắc Sơn phấn đấu trở thành xã NTM…”. Đến năm 2018, xã Bắc Sơn sẽ hoàn thành toàn bộ 19 tiêu chí và 39 chỉ tiêu gắn với mục tiêu xây dựng NTM.