Đề nghị mở rộng thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong tất cả vụ án hình sự

ext-align: justify;">Sáng 9/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết về thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử  một số vụ việc, vụ án hình sự.

ext-align: justify;">Phát biểu ý kiến, đa số các đại biểu Quốc hội tán thành việc ban hành Nghị quyết thí điểm một số biện pháp xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình tố tụng hình sự nhằm góp phần nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là tội phạm về kinh tế, tham nhũng, bảo đảm tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân liên quan, cũng như giảm thiểu những tác động tiêu cực đến môi trường đầu tư, kinh doanh. Kết quả thí điểm sẽ tạo cơ sở thực tiễn cho việc hoàn thiện pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự trong thời gian tới.

ext-align: justify;">Nội dung được nhiều đại biểu Quốc hội cho ý kiến là về phạm vi điều chỉnh. Cụ thể, dự thảo Nghị quyết đã xác định việc thí điểm xử lý vật chứng, tài sản bị thu giữ, tạm giữ, kê biên, phong tỏa thực hiện ngay từ giai đoạn giải quyết nguồn tin về tội phạm, xuyên suốt quá trình khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và chỉ áp dụng thí điểm đối với các vụ án, vụ việc hình sự thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.

Phát biểu ý kiến, đại biểu Nguyễn Hữu Chính (Đoàn TP Hà Nội) nêu thực tiễn rất nhiều vụ án lớn có tính chất phức tạp, thời gian điều tra kéo dài, có những vụ kéo dài từ 1-2 năm, thậm chí hơn, đến khi tòa án giải quyết thì vật chứng là nhà xưởng, thiết bị, máy móc, phương tiện hầu như bị hỏng, không thể sử dụng được và chỉ còn là đống sắt vụn gây lãng phí và thiệt hại lớn cho các bên đương sự. Đặc biệt, các vụ án liên quan đến việc cho vay của ngân hàng thương mại hiện nay, như vụ án Tân Hoàng Minh bị cáo đã nộp và khắc phục số tiền hơn 8000 tỷ đồng cho bị hại ngay sau khi khởi tố vụ án, đáng lẽ có thể trả ngay cho bị hại nhưng theo quy định thì số tiền trên phải gửi vào kho bạc. Trong khi đó, thời hạn điều tra là 2 năm tòa án mới giải quyết, điều này gây rất bức xúc và thiệt hại rất lớn khi đồng tiền không được lưu thông. 

Từ những bất cập trên, đại biểu đề nghị việc thí điểm nghị quyết là rất cần thiết và thiết thực, đồng thời nhấn mạnh mục đích của việc thí điểm xử lý vật chứng, tài sản đảm bảo tính kịp thời của một nền tư pháp không chậm trễ và tiết kiệm chi phí cho xã hội. 

ext-align: justify;">Góp ý về phạm vi điều chỉnh, đại biểu Nguyễn Hữu Chính nhất trí cho rằng thí điểm xử lý vật chứng, tài sản không nên gói gọn trong một số vụ án tham nhũng thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương theo dõi như dự thảo. Bởi lẽ, trong thực tiễn và thống kê hằng năm, số lượng những vụ án tham nhũng chiếm tỷ lệ rất nhỏ từ 10-15% so với các vụ án thông thường, trong khi đó tang vật thu giữ, kê biên trong vụ án hình sự thông thường rất lớn. 

ext-align: justify;">“Nếu chỉ thí điểm trong lĩnh vực án tham nhũng thì chỉ đúng phần nào, không làm thay đổi thực trạng đã, đang tồn tại. Hiện nay, các kho tang vật của cơ quan công an các tỉnh, thành phố rất quá tải, gây khó khăn, lãng phí cho việc trông coi, bảo quản. Mục đích, ý nghĩa của việc thí điểm xử lý tang vật trong vụ án hình sự là giảm tối đa lãng phí và thiệt hại cho các bên đương sự khi tang vật bị kê biên, thu giữ. Do đó, tôi đề nghị thí điểm tất cả các vụ án hình sự” - đại biểu nêu rõ. 

ext-align: justify;">Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn Thái Bình) cũng cho rằng, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Nghị quyết là chưa thể bao quát hết được vì các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo chỉ diễn ra ở một số tội phạm mà loại án này phức tạp về tính chất, quy mô và diễn ra ở một số tội danh, trong khi đó trên thực tế có thể diễn ra và thi hành ở hầu hết các tội danh có liên quan đến vật chứng, liên quan đến tài sản. 

ext-align: justify;">Đại biểu nêu ví dụ, vụ án trong lĩnh vực y tế có vụ án tại Bệnh viện Bạch Mai. Sai phạm thực chất là sai phạm trong hoạt động liên doanh, liên kết, hoạt động đấu thầu nhưng hệ thống máy móc không có tội gì cả. “Thực tế đây là hệ thống trang thiết bị hết sức hiện đại và có giá trị trong chẩn đoán, trong điều trị và giảm nguy cơ biến chứng cho người bệnh, điều trị rất tốt nhưng khi xảy ra sự việc toàn bộ hệ thống bị dừng lại để đấy và với thiết bị điện tử 1 - 2 năm không hoạt động chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng và không sử dụng được nữa, người bệnh không có được thiết bị hiện đại điều trị. Đây là một sự lãng phí vô cùng lớn” - đại biểu nhấn mạnh.

ext-align: justify;">Đại biểu Nguyễn Văn Quân (Đoàn Hà Giang) cũng cho rằng, phạm vi điều chỉnh nên mở rộng thêm, không chỉ trong các vụ việc, vụ án hình sự thuộc diện Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo mà nên mở rộng đối tượng phạm vi, tạo sự công bằng, bình đẳng cho các bên tham gia pháp luật./.