Đừng để bị bỏ lại phía sau

Dân số trẻ, tiềm năng lớn

Không chỉ có một hệ thống bán lẻ dày đặc với trung tâm thương mại, siêu thị, siêu thị mini, cửa hàng tiện lợi… nhằm đáp ứng nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng, vài năm gần đây, Vingroup đã đưa vào hoạt động trang thương mại Adayroi. Tại đây, người tiêu dùng có thể dễ dàng chọn lựa các sản phẩm phục vụ cho nhu cầu cuộc sống, từ rau củ quả, hàng thực phẩm, tiêu dùng nhanh đến các sản phẩm có giá trị cao như ô tô, xe máy; dịch vụ chăm sóc y tế… Dự kiến, năm 2017 sẽ là năm tăng trưởng vượt bậc của Adayroi với tổng số đơn hàng tăng gấp hai lần, giá trị giao dịch tăng gấp bốn lần so với năm 2016.

Hiện nay, doanh số bán hàng trực tuyến của nhiều kênh bán lẻ đang tăng lên nhanh chóng. Theo báo cáo mới nhất của Công ty nghiên cứu thị trường Nielsen, tăng trưởng bán hàng trực tuyến của các sản phẩm hàng tiêu dùng nhanh đang vượt trội hơn và dự kiến sẽ nhanh chóng vượt qua doanh số bán hàng tại các cửa hàng bán lẻ truyền thống trong vòng 5 năm tới. Nếu tổng doanh thu bán lẻ hàng tiêu dùng nhanh hiện đang tăng trưởng ở mức khoảng 4% mỗi năm thì tổng doanh số bán lẻ trên kênh thương mại điện tử dự kiến sẽ tăng 20%, tương đương với 2.100 tỷ USD vào năm 2020.

Tiềm năng của thị trường TMĐT tại Việt Nam chính là dân số gần 100 triệu người, tỷ lệ dân số trẻ cao và nhanh chóng thích ứng với những cái mới, cụ thể là các phương thức bán hàng online.

Chia sẻ về xu hướng ứng dụng TMĐT của các DN bán lẻ, ông Vũ Vinh Phú – chuyên gia ngành bán lẻ cho biết, TMĐT trong ngành bán lẻ của nước ta đang có rất nhiều tiềm năng phát triển, bởi mới chỉ đang chiếm tỷ lệ nhỏ, khoảng 3 tỷ USD trên tổng số 110 tỷ USD dung lượng thị trường bán lẻ Việt Nam. TMĐT cũng không đòi hỏi quá nhiều vốn đầu tư nếu so với việc xây dựng và duy trì hoạt động của một cửa hàng, siêu thị hay trung tâm thương mại.

Với những tính năng được tích hợp trên nền tảng mạng xã hội như facebook hoặc thông qua các website, DN dễ dàng quảng bá sản phẩm. Do đó, thời gian qua, nhiều tập đoàn, DN bán lẻ đang phát triển rất mạnh mảng này như Vingroup, Lotte, Aeon, Lazada, Tiki... “Điểm chung của các DN này hàng hóa rất đa dạng, phong phú, có chất lượng và uy tín. Đồng thời có dịch vụ chăm sóc khách hàng chu đáo, đáng tin cậy nên được người tiêu dùng quan tâm, ưa chuộng” – ông Vũ Vinh Phú cho hay.

Với sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành TMĐT tại Việt Nam hiện nay, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho rằng trong 5 năm tới, quy mô thị trường có thể đạt 10 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng lên tới 30 - 50%/năm.

Hậu cần tốt, uy tín cao

Có tiềm năng và những bước phát triển đầu tiên ấn tượng bởi sự “vào cuộc” của hàng loạt “ông lớn” nhưng TMĐT trong ngành bán lẻ cũng đang đối mặt với không ít thách thức. Ông Vũ Vinh Phú chỉ rõ, ngoài các DN thật sự lớn như Vingroup, Aeon, Lotte, Thế giới di động, Lazada… thì nhiều DN hay cơ sở bán lẻ nhỏ chưa có được nguồn hàng phong phú, chất lượng. Vì vậy, sự chênh lệch hay thậm chí khác biệt giữa hàng hóa được quảng bá trên website và hàng hóa khách hàng nhận được là điều không hiếm. Hiện nay, 80% người tiêu dùng mua hàng qua mạng yêu cầu xem hàng trước, chuyển tiền sau, cho thấy độ tin cậy của hình thức kinh doanh này chưa cao.

Ngoài ra, hiện nay, nhiều giao dịch được thực hiện trên nền tảng TMĐT của các DN bán lẻ không được xuất hóa đơn, dẫn đến nguy cơ thất thu thuế.
Những tồn tại của TMĐT đã khiến không ít DN TMĐT tại Việt Nam bị thất bại và dần bị thâu tóm bởi các DN khác đến từ nước ngoài. Thực tế cho thấy, đã có không ít tên tuổi lớn rời bỏ thị trường như Beyeu.vn, Deca.vn, Fab.vn, Cucre.vn, Lingo.vn vì không thể chịu nổi mức thua lỗ hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ đồng để giành thị phần.

Do đó, để TMĐT ngành bán lẻ phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới, ông Vũ Vinh Phú cho hay, điểm đầu tiên là DN phải có được hệ thống hậu cần mạnh với lượng hàng hóa dồi dào, có chất lượng. Thứ hai, kinh doanh bắt buộc phải đặt chữ tín lên hàng đầu vì với hình thức mua bán trực tuyến, uy tín là điều quan trọng nhất giúp giữ chân khách hàng. Thứ ba, phải có được các điều khoản luật pháp bảo vệ tốt cho người tiêu dùng; bảo đảm siết chặt quản lý để tránh việc thất thu thuế.

Ông Vũ Vinh Phú nhấn mạnh: “Việc Tập đoàn Alibaba mua lại Lazada Việt Nam vào năm 2016 cho thấy các tập đoàn, DN lớn của nước ngoài đã và đang đặc biệt quan tâm đến hình thức kinh doanh này. Sự kiện tỷ phú Jack Ma đến Hà Nội vừa qua cho thấy không loại trừ khả năng, ông chủ của tập đoàn Alibaba vẫn muốn tiếp tục mở rộng thị phần tại Việt Nam. Nếu không theo kịp guồng xoáy của các tập đoàn, DN nước ngoài, DN bán lẻ Việt Nam sẽ có nguy cơ tiếp tục đánh mất thị phần theo cách các DN bán lẻ truyền thống đã phạm phải”.

Chính phủ đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2020, thương mại điện tử bán lẻ đạt 10 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 50% tổng mức bán lẻ hàng hóa cả nước.